Onder een myofasciaal pijnsyndroom verstaat men klachten in het houdings- en bewegingsapparaat die veroorzaakt worden door de aanwezigheid van myofasciale triggerpoints (MFTP). Een myofasciaal triggerpoint (lees pijnlijke spierverharding) kan bewegingsbeperking, stijfheid, krachtsverlies en pijnklachten veroorzaken.
Myofasciale triggerpoints worden vaak over het hoofd gezien bij klachten en pijn van het houdings- en bewegingsapparaat. De schattingen door onderzoekers gedaan naar het voorkomen van myofasciale triggerpoints als oorzaak van pijnklachten in het spierstelsel variëren sterk van 21% - 93%! Gebrek aan diagnostische kenmerken, ongetraindheid van de onderzoekers, verschillen in patiëntengroepen en de duur van de klachten veroorzaken deze verschillen.
Een myofasciaal triggerpoint (pijnlijke spierverharding) is een (zeer) drukpijnlijke plek in een dwarsgestreepte spier. In de spierbuik van deze spier kan men een strakke streng waarnemen waarin een plaatselijke verdikking zit (ongeveer ter grootte van een tarwekorrel). Deze plek is pijnlijk bij druk en kan een karakteristieke uitstralingspijn doen ontstaan. De patiënt herkent in de uitstralende pijn zijn klacht.
Een myofasciaal triggerpoint veroorzaakt een veranderde spierfunctie ( spierkrachtafname, spierverkorting etc.) en autonome sympomen zoals toename van zweten, rillerig zijn, duizelig/licht in het hoofd, wazig zien en/of koude handen.
Een myofasciale triggerpoint kan ontstaan door een acute (verkeerde beweging, ongeluk) of chronische (langdurige verkeerde werkhouding) overbelasting. Ten gevolge van deze overbelasting ontstaat er een ingewikkeld fysiologisch proces in de spier op celniveau en er ontstaat een zichzelf onderhoudende vicieuze cirkel. Deze overbelasting kan te maken hebben met "beroepshoudingen" en leefgewoontes.
Meestal ontstaan klachten door een samenhang van verschillende factoren; bijvoorbeeld een combinatie van overbelasting van de betreffende spier (door werk of trauma) met ongunstige omstandigheden zoals stress, vermoeidheid, slechte voeding, spieren die niet kunnen ontspannen etc. Soms is de oorzaak van de klacht voor de patiënt duidelijk (b.v. door een val) maar vaak weet men de oorzaak niet precies en zijn de klachten geleidelijk ontstaan en toegenomen.
De pijn van een myofasciale triggerpoint kan verergeren door:
De pijn van een myofasciale triggerpoint kan verminderen door:
Talrijke factoren kunnen het bestaan van myofasciale triggerpoints onderhouden. Vooral bij patiënten met chronische myofasciale pijn is aandacht voor deze factoren van groot belang.
Klachtenonderhoudende factoren zijn:
Allereerst zal worden begonnen met het herkennen van het pijngebied van de patiënt. De therapeut kijkt welke spieren de pijn kunnen veroorzaken en onderzoekt deze spieren. De myofasciale triggerpoints bevinden zich in een verharde streng en voelen bij palpatie (onderzoek) aan als een plaatselijke verdikking. De patiënt ervaart door druk de herkenbare pijn. Tevens wordt er gekeken naar de afname van spierkracht en spierlengte.
De therapie zal gericht zijn op het inactiveren van de myofasciale triggerpoints, waardoor de strakke spierstrengen die verantwoordelijk zijn voor de toegenomen spierspanning worden losgemaakt. De pijn zal hierdoor afnemen. Ook de lengte van de spier moet weer genormaliseerd worden. Hiervoor bestaan verschillende therapeutische technieken.
De meest gebruikte technieken zijn:
De hoeveelheid benodigde behandelingen is moeilijk aan te geven, daar geen persoon hetzelfde is. Er bestaat veel verschil in reactievermogen tussen mensen onderling, met name in het tempo waarin myofasciale triggerpoints te inactiveren zijn. Hoe resoluter en consequenter een pati?nt zijn veroorzakende en klachtonderhoudende factoren aanpakt, des te sneller een goed resultaat wordt bereikt.
In het algemeen geldt: hoe langer de periode tussen het ontstaan van de klachten en het begin van de behandeling, des te groter het aantal benodigde behandelingen.
Belangrijk is om te ontdekken welke activiteit en/of houding precies de pijn veroorzaakt. Zo kan de therapeut analyseren welke spieren hiervoor verantwoordelijk zijn. Ook is het belangrijk na te gaan welke klachtenonderhoudende factoren een rol spelen, bijvoorbeeld stress, werkhouding etc.
Vanzelfsprekend dient de patiënt een actieve rol in te nemen in de behandeling door eventuele adviezen en oefeningen uit te voeren en actief mee te denken met de behandeling. Nieuw in onze praktijk is de mogelijkheid om behandeld te worden met Triggerpoint Dry Needling. Deze techniek (met accupunctuurnaaldjes worden triggerpoints aangeprikt) is zeer effectief en kan in veel gevallen leiden tot een snel verminderen van pijnklachten. De werking van deze behandeling is inmiddels in wetenschappelijk onderzoek aangetoond.
ontwerp & techniek WEBJONGENS 2013-2024